Turcomoney ülke raporları araştırması için Yayın Kurulu Üye’miz Hayreddin Turan ile birlikte Kuveyt’in başkenti Kuveyt’te idik.
35 yıldır Kuveyt’te bulunan kütüphane uzmanı, sevgili Ahmet Durmaz, bizim için adeta seferber oldu. Bize mihmandırlık yaptı, gezdirdi, anlatttı, tanıttı… İlgisine, dostluğuna teşekkür ediyoruz.
Bir zamanlar Körfez’in en zengin ve en ihtişamlı olan ülkesi Kuveyt’i gezince biraz hayal kırıklığına uğradım.
Evet Kuveyt’te yine şatafat, yine debdebe vardı. Caddeler, lüks otomobiller, birbirinden pahalı ciplerle doluydu. Gözkamaştırıcı ölçüde lüks otomobil ve cipleri kullanan kadınların bir hayli fazla olması dikkatimi çekti. Kadınların çok küçük bir bölümü çarşafla geziyor. Önemli bir kısmı ise, bol makyajlı, streç pantolonlu, açık başlı halleriyle çarşı-pazarı geziyor. Kadınlar, günlük hayatın her alanında yer alıyor.
Kuveyt’in nüfusu yaklaşık 4 milyon. Ama bunun yüzde 75’i yabancı. Yani Hintli, Pakistanlı, Bangladeşli, Filipinli, Srilankalı, Suudi Arabistanlı, Mısırlı, Filistinli, Ürdünlü Araplar.
Esas Kuveytlilerin sayısı bir milyondan biraz fazla. Ülkeyi 6-7 aile yönetiyor.
Devlet, Kuveyt halkına her ay yüklü paralar veriyor. Kuveytliler, çalışmayı sevmiyor. Temizlik işlerini yapanlar, otellerde, restoranlarda garsonluk yapanlar, taksilerde şoförler hep Uzakdoğulu. Hintli, Pakistanlı, Bangladeşli, Filipinli. Kuveytlilerin bu işleri yapması ayıp sayılıyor.
Kuveyt’te hava yazları 50-55 derece, kışın 25-30 derece civarında. O yüzden mesai, sabah 07.30-08.00’de başlıyor, en geç saat 15.00’te sona eriyor. Sonra dinlenme, yatma zamanı. Akşamları ise yine hareketli bir hayat sürüyor.
Kuveyt’te eski banalar yıkılıyor, yerine 45-50 kat, hatta çok daha yüksek binalar yapılıyor. Yollar, şantiyeyi andırıyor. Trafik yoğunluğunu azaltmak için bir yandan yeni yollar yapılıyor, bir yandan da geniş beton direklerle upuzun köprüler inşa ediliyor. Fakat şehircilik çok zayıf. Halbuki yeniden inşa edilmeye çalışılan şehir, çok daha planlı yapılabilirdi.
Kuveyt’e yakıştıramadığım tablo şu: Ülkede/şehirde temizlikten eser yok. Caddeler, sokaklar pislik içinde. Çöp dağları, insanı çok rahatsız ediyor.
Kuveyt’in ihtişamını en iyi yansıtan mekanların başında, devasa büyüklüğüyle gidenlerin mutlaka ziyaret ettikleri Avenues adındaki alışveriş merkezi. Uçsuz bucaksız bir yer Aveneus. Gez gez bitmiyor. Türk firmaları da bu dev alışveriş merkezinde yerlerini almış. İpekyol, Sütiş, Köşebaşı bunlardan bazıları…
Gördüğüm kadarıyla Kuveytliler, Türkiye’yi, Türkleri seviyor. Türk olduğumuzu söyleyince hemen yüzleri gülüyor, daha yakından ilgileniyorlar.
Kuveytliler, o ihtişamlı günlerini Körfez’in yeni gözdesi Dubai’ye bıraktıkları için hem mutsuz, hem kızgın. “Orada petrol yok, buna rağmen bizi geçtiler” diye hayıflanıyorlar.
Gerçekten de Kuveyt, Dubai’den öyle böyle değil her açıdan bir hayli geride kalmış. Bunun de haklı bir sebebi var. Son dönemlere kadar, ülkede “işgal sendromu” hakimmiş. “Yatırım yapacağız, ama ya yine işgal edilirsek” korkusu, yatırım yapılma şevkini kırmış. Neyseki o korkularını yeni yeni atlatmaya başlamışlar. İşte bu yüzdendir ki ülke, yeniden imar ediliyor, yeniden atağa kalkılıyor.
Gittiğimizde Kuveyt’te bölgenin en büyük Gayrimenkul Fuarı da açılmıştı. Fuarı ziyaret ettik, karış karış gezdik. Gördüğmüz manzara şaşırtıcıydı. 250’ye yakın proje görücüye çıkmıştı. Ama 150’den fazlası Türk projesiydi. İstanbul’da, Bursa’da, Yalova’da, Düzce’de, Bodrum’da, Kuşadası’nda, Antalya’da, hatta Trabzon’da bitmiş ya da proje aşamasındaki evler, villalar satışa sunulmuştu.
Fuar’da aynı zamanda Bosna Hersek’te, Ürdün’de, Umman’da ve Almanya’daki projeler de satılıyordu. Ama en büyük ilgi Türkiye’ye idi. Öğrendik ki Mutekabiliyet Yasası çıktığından bu yana zengin Kuveytliler, Türkiye’den 10 bin ev almış.
Niçin Türkiye diye sorduk…
Aldığımız cevap ilginçti…
Kuveyt çok sıcak bölge… O yüzden nisbeten serin, yeşili bol, ağaçlıklı bölgeleri istiyorlar. Denizleri, gölleri olan yerleri… Türkiye, bazı bölgeleriyle bu ihtiyacı karşılayan ülkelerden biri…
Kuveytliler, zengin… Rahatlarına düşkünler… Lüks hayatı seviyorlar… Kışın Kuveyt’te, yazları ise tatil bölgesi olarak kullanabilecekleri yerler aralıyorlar… Türkiye, bu ihtiyacı da karşılayan bir ülke…
Kuveytliler, şu anda rahatlar… Güven içinde yaşıyorlar… Ama yarın ne olacağı belli olmaz.. Her an herşey olabilir… O yüzden güvenli, istikrarlı bir ülke arıyorlar… Türkiye, onların bu ihtiyacını karşılayan bir ülke…
Kuveytliler, genellikle inançlı insanlar… Ezan sesini duymak, namazlarını özgürce kılmak, hayatlarını özgürce sürdürmek istiyorlar… Türkiye, onlara bu imkanı sunan bir ülke…
Kuveytliler, aynı zamanda eğlenceyi seven insanlar… Gezmek, dolaşmak, lüks mağazalarda alışveriş yapmak istiyorlar… Türkiye, bunları Kuveytlilere fazlasıyla veren bir ülke…
Kuveytliler, genellikle kalabalık ailelerden oluşuyor. Birden fazla eşi, dolayısıyla çok çocuğu olan aileler var. Bunlar, otele gelip kaldığında yüklü para ödemek zorunda kalıyorlar. İşte bu parayı ödemek yerine ev alarak hem tatil yapmak, hem de kendi evlerinde istedikleri zaman gelip oturmak istiyorlar. Türkiye, bu anlamda onlar için biçilmiş kaftan.
Kuveyt, bir petrol ülkesi… Şu anda paraları çok… Ama yarın ne olacağı belli değil. O yüzden şimdiki birikimlerini değerlendirmek, yatırım yapmak istiyorlar… O yüzden geniş ferah evler almak, rezidanslarda, villalarda oturmak istiyorlar… Türkiye, Kuveytliler için yatırım yapabilecekleri en iyi ülke konumunda.
Genel olarak zengin Araplar, özel anlamda da Kuveytliler, geçmişte en fazla Amerika’ya, Avrupa ülkelerine gidip tatil yapıyor, yatırım gerçekleştiriyordu. Ama 11 Eylül olaylarından sonra Arapların mallarına el konuldu, paraları verilmedi. Tukaka edildiler… O yüzden şimdi dillerine, kültürlerine, dinlerine, inançlarına daha yakın, kısa sürede gidip kalabilecekleri bir ülke/ülkeler arıyorlar… Türkiye, bu anlamda onların tam aradıkları bir ülke…
İşte bütün bu nedenlerle genel olarak Araplar, özelde ise Kuveytliler Türkiye’yi tercih ediyor…
Şimdi bize düşen dost Araplara, Kuveytlilere Türk konukseverliğini göstermek, onlara dostça yaklaşmak… Dostluklar kurmak, birlikte iş yapmak, yeni imkanlar, fırsatlar yaratmak için şimdi tam zamanı…
Kuveyt ekonomisi ile ilgili kapsamlı dosyayı, Türkçe-İngilizce olarak Turcomoney Ocak 2015 sayısında yayınlayacağız.
