Son dönemlerde bizi en çok meşgul eden konulardan biri “başkanlık sistemi” tartışmaları… Başkanlık sistemini Türkiye’de ilk gündeme getiren siyasi lider, rahmetli Turgut Özal olmuştu. Eyalet sistemini savunuyor, “başkanlık sistemi”ne geçilmesini istiyordu…
O tarihlerde rahmetli Bülent Ecevit de, Süleyman Demirel de hararetle karşı çıkıyordu bu öneriye. Ecevit, başkanlık sistemine yönelik düşüncesini sonraki yıllarda da korudu. Ancak Demirel, Cumhurbaşkanı olunca “başkanlık sistemi” ile ilgili fikir değiştirmiş, daha ılımlı bir görüş sergilemişti.
Son dönemlerde ise “başkanlık sistemi”ni en çok dile getiren, bu konuyu en çok savunan lider Başbakan Tayyip Erdoğan. Burhan Kuzu başta olmak üzere AK Parti’nin önde gelen isimleri de “başkanlık sistemi”nin faydalarını saymakla bitiremiyor…
“Başkanlık sistemi”ni sadece AK Parti değil, medyanın bazı önemli isimleri de çok yarırlı ve gerekli, hatta sorunlu görüyor. Turcomoney Dergisi ve Haber1‘in değerli yazarı, uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Bener Karakartal da, birkaç yıldır bu konuda sürekli yazılar yazıyor, Türkiye’nin kurtuluşunu “başkanlık sistemi”nde görüyor…
Ben de bu konuda önceki yıllarda bir yazı yazmış, “başkanlık sistemi”ne gidilmesinin Türkiye için yanlış olacağını belirtmiştim… Şimdi de aynı görüşümü koruyorum.
Peki neden?
Evet, Türkiye çok uzun yıllar koalisyon partileri veya zayıf iktidarlar tarafından yönetildi. Bu da siyasi istikrarsızlığa neden oldu, ekonomik istikrarsızlıklar doğurdu. Sonuçta Türkiye çok zaman kaybetti.
Evet, Türkiye koalisyonlar veya zayıf iktidarlar nedeniyle, hükümetler medyanın oyuncağı oldu.
Evet, zayıf iktidarlar nedeniyle Türkiye, uluslararası arenada “güçlü bir pozisyon” sergileyemedi.
Yani…
“Yani”si şu… Evet, Türkiye’nin güçlü iktidarlara, icraatlara imza atacak cesur hükümetlere ve liderlere ihtiyacı var. E zaten son 50 yılda büyük çoğunlukla iktidara gelen partiler de cesurca davrandı, önemli reformlara imza attı. Turgut Özal ve Başbakan Tayyip Erdoğan, bunun çarpıcı örnekleridir.
Peki Özal da, Erdoğan da bu reformları “başkanlık sistemi” ile mi yaptılar? Hayır, parlamenter sistem içinde gerçekleştirdiler tüm icraatlarını..
O halde, sorun parlamenter sistemde değil, sistemin eksik unsurlarındadır. Seçim Yasası’nda ve Siyasi Partiler Yasası’nda çağdaş düzenlemeler yapıldığında, hem güçlü iktidarların yolu açılır hem de siyasi ve ekonomik istikrarın.
Burada birkaç husus çok önemli…
1) Yeni dönemde Cumhurbaşkanı’nı halk seçeceğine göre zaten yüzde 51’lik oy ile güçlü bir cumhurbaşkanı sözkonusu olacaktır.
2) Halkın tüm kesimlerinin Meclis’te temsili sağlanmalıdır. Bunun için yüzde 10’luk baraj yüzde 5’e, hatta yüzde 3’e indirilmelidir.
3) Siyasi Partiler Yasası ile parti genel başkanları, diğer yöneticiler ve milletvekilleri en çok iki dönem için seçilmelidir. Belediye başkanları için de bu kural geçerli sayılmalıdır. Aksi takdirde lider diktatoryası devreye giriyor, yeni liderlerin önü açılamıyor. Sonra da “niye bizde lider çıkmıyor” diye sürekli sızlanıp duruyoruz.
Türkiye için gerekli olan “başkanlık sistemi” değil… “Daha çok demokrasi, daha çok özgürlük ve daha çok adalet”tir. Bunun için de seçim sisteminden, hukuk sistemine kadar bir dizi reformu hayata geçirmek yeterlidir.
Özetle “başkanlık sistemi” Türkiye için çok yanlış olur. Hatta ve hatta, ” başkanlık sistemi” Türkiye’ye diktatörlük getirir. Dünyanın en demokrat, en özgürlükçü, en adil kişisini bile “başkanlık sistemi” ile seçseniz, sistem onu bir süre sonra diktatör yapar. Zira dünyada da “başkanlık sistemi” ile yönetilip de diktatörlerin olmadığı ülke sayısı, bir-ikiyi geçmez. O ülkelerde de zaten çok daha başka denklemler söz konusudur.
Yapılması gereken, “başkanlık sistemi”ne geçmek değil, “parlamenter sistemi” reforme etmek, sistemin aksayan yönlerini düzeltmektir.
Başbakan Tayyip Erdoğan veya bir başka lider, eğer halkın seçimi ile cumhurbaşkanı olmak ve reform yapmak istiyorsa, yine istediği icraatları yapabilir. Bunun için bir engel de, bir sorun da yoktur.
kakilinc@haber1.com
