Kasım 2018’de 3 milyon 981 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı Kasım 2019’da 327 bin artarak 4 milyon 308 bin oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 1 puan artarak yüzde 13,3’e yükseldi. Kasım 2018’de 28 milyon 314 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış̧ istihdam Kasım 2019’da 28 milyon 169 bine geriledi. Son 1 yılda 145 bin kişi istihdam dışında kaldı veya işini kaybetti.

DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı Kasım 2019’da 7 milyona ulaştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20 olarak hesaplandı. Kasım 2018’e göre geniş tanımlı işsiz sayısı 339 bin kişi arttı.

Tarım dışı işsizlik yüzde 13,3 olarak hesaplandı. Tarım dışı işsizlik kadınlar arasında yüksek seyretmeye devam ediyor. Kasım 2019’da kentsel genç kadın işsizliği yüzde 36’ya yükseldi.

Türkiye iddia edilenin aksine OECD ve AB 28 ülkeleri içinde en yüksek işsizliği yaşamaya devam ediyor. OECD ülkeleri arasında Türkiye en yüksek üçüncü işsizlik oranına sahip ülke olarak dikkat çekmektedir. Öte yandan AB 28 ülkelerinin işsizlik oranı yıllar itibariyle düşerken, Türkiye’nin işsizlik oranı bu ülkelerle karşılaştırıldığında 2012’den itibaren düzenli olarak yükselmektedir. AB 28 ülkeleriyle Türkiye’nin işsizlik oranlarının oranı da bu veriye paralel olarak yükselmektedir.

İşsiz Sayıları (Kasım 2018-Kasım 2019) (Bin) 

DAR TANIMLI İŞSİZ SAYISI 4,3 MİLYON

Kasım 2018’de 3 milyon 981 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış dar tanımlı işsiz sayısı Kasım 2019’da 327 bin kişi artarak 4 milyon 308 bine yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 1 puan artarak yüzde 13,3 olarak gerçekleşti.

Kasım 2018’de yüzde 13,2 olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik, bir yılda 1 puan artarak Kasım 2019’da yüzde 12,3’e yükseldi.

Geniş Tanımlı İşsizlik (Kasım 2018-Kasım 2019) (Bin):

GENİŞ TANIMLI İŞSİZ SAYISI 7 MİLYON!

DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı Kasım 2018’de 6 milyon 646 bin iken Kasım 2019’da 339 bin artışla 6 milyon 985 bin kişi oldu. Geniş̧ tanımlı işsizlik oranı Kasım 2019’da yüzde 20 olarak hesaplandı. Ümidini kaybeden işsizler 193 bin kişi artarak 715 bine yükseldi.

İŞSİZLİK AVRUPA’DA DÜŞÜYOR TÜRKİYE’DE TIRMANIYOR

AB 28 Ülkelerinde ve Türkiye’de İşsizlik (2008-2019) (Yüzde)

AB İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, AB 28 ülkeleri ile Türkiye’nin işsizlik oranları birbirine zıt eğilim içinde. AB 28 ülkelerinin işsizlik oranları 2013’ten itibaren düzenli olarak azalıyor. 2019’da AB’nin 28 ülkesinin işsizlik oranı yüzde 6,4 olarak açıklandı. AB 28 ülkeleri aksine Türkiye’de işsizlik oranı ise 2012’den itibaren artıyor. 2012’de yüzde 8,4 olan işsizlik oranı 2017’de yüzde 10,9, 2019’da yüzde 13,3’e yükselmiştir.

Türkiye’deki İşsiz Sayılarının AB 28 Ülkelerine Oranı (Yüzde/Bin)

Türkiye’deki işsiz sayılarının AB 28 ülkelerinin işsizliğine oranı ise 2012’den itibaren düzenli olarak artmaktadır. 2008’de AB 28 ülkelerinde toplam 16,8 milyon işsiz varken Türkiye’de 2,3 milyon işsiz vardı. Türkiye’nin toplam işsiz sayısının AB 28 ülkelerine oranı yüzde 14’tü. 2019’da ise AB 28 ülkelerinde toplam isiz sayısı 15,8 milyona düşerken, Türkiye’nin işsiz sayısı (dar tanımlı) 4,3 milyona yükseldi. Böylece Türkiye’nin toplam işsiz sayısının AB 28 ülkelerinin toplam işsiz sayısına oranı yüzde 27’ye yükseldi. Türkiye tek başına 28 AB ülkesinin yüzde 27’si kadar işsize sahiptir.

TÜRKİYE İŞSİZLİKTE OECD ÜÇÜNCÜSÜ

OECD Ülkelerinde İşsizlik (Yüzde)

OECD verilerine göre Türkiye işsizlik sıralamasında OECD ülkeleri içinde ilk sıralarda yer alıyor. OECD’nin 2019 3. çeyrek verilerine göre OECD ülkeleri arasında en yüksek işsizlik yüzde 28,8 ile Güney Afrika’da görülürken bu sırayı Yunanistan, Türkiye ve İspanya izlemektedir. OECD üyesi ülkeler arasında işsizlik oranı ortalama 5,2 iken Türkiye bu ülkeler arasında en yüksek işsizlik oranına sahip üçüncü ülke olarak yer almaktadır.

İSTİHDAMDA AZALMA SÜRÜYOR!

Kasım 2018’de 28 milyon 314 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış̧ istihdam Kasım 2019’da 28 milyon 169 bine geriledi (Grafik 5). Son 1 yılda 145 bin kişi istihdam dışında kaldı veya işini kaybetti.

İstihdam Edilenler (Ağustos 2018-Kasım 2019) (Bin)

GENÇLERDE VE KENTLERDE İŞSİZLİK ORANI YÜKSEK

Mevsim Etkisinden Arındırılmış İşsizlik Oranları (Nisan 2018-Kasım 2019) (%)

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranları kentlerde ve gençlerde yüksekliğini korumaya devam ediyor. Kasım 2018’de yüzde 12,2 olan standart-dar tanımlı işsizlik oranı, Kasım 2019’da yüzde 13,3’e yükseldi. Tarım dışı işsizlik oranı 1 yılda yüzde 14,2’den yüzde 15,4’e yükselirken, genç işsizliği de son 1 yılda 1,7 puan yükselerek yüzde 22,8’den yüzde 24,5’e yükseldi (Grafik 6).

İŞSİZLİKTE GENÇLER VE KADINLAR

Genç işsizliği ve kentsel kadın işsizliği son 1 yılda en yüksek işsizlik türü olarak görülmeye devam ediyor. Kasım 2019’da da en fazla artış kentsel genç kadın işsizliğinde görüldü.

Mevsim etkisinden arındırılmamış genç işsizliği 1 puan artarak yüzde 23,6’dan yüzde 24,5’e, mevsim etkisinden arındırılmamış kadın işsizliği 1,9 puan artarak 14,7’den yüzde 16,6’ya yükseldi.

Kentsel genç kadın işsizliği yüzde 36’lara ulaşmış, kadın işsizliği kategorisinde en yüksek işsizlik seviyesini gördü. Kasım 2019’da da kentsel genç kadın işsizliği yine en yüksek işsizlik türü oldu.

Ne eğitimde ne istihdam olanların (NEET) oranında artış görülmektedir. NEET oranı Kasım 2019’da yüzde 25,2’ye ulaştı.

İşsizlik Türleri (Kasım 2018- Kasım 2019) (%)

İŞSİZLİKLE MÜCADELE ÖNERİLERİ

HERKESİN ÇALIŞMASI İÇİN HERKES DAHA AZ ÇALIŞSIN: ÇALIŞMA SÜRELERİ KISALTILSIN

DİSK-AR, işsizlikle mücadele önerisinde ise şu maddeleri sıraladı:

– “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.

– İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.

– İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.

– Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.

– Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.

– Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.

– Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

– Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.

– İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.

– İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları iyileştirilmelidir. Son üç yılda 600 gün çalışma koşulu 180 güne indirilmelidir.

– Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.