SARAYBOSNA (AA) – İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de yaşananların hukuki, siyasi ve etik yönlerini araştırmak üzere kurulan Gazze Mahkemesinin (Gaza Tribunal) ilk halka açık oturumları, Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da sürüyor.
Oturumların üçüncü gününde, İsrail'in Gazze'de işlemeyi sürdürdüğü savaş suçlarını araştırmak üzere bir araya gelen akademisyenler, entelektüeller, insan hakları savunucuları ile medya ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri, "Tarih, Etik ve Felsefe" başlığıyla sunumlar gerçekleştirdi.
Uluslararası Saraybosna Üniversitesinde (IUS) devam eden oturumlarda, devlet suçu olarak soykırım, etnik temizliğin tarihi, Gazze'de soykırımın felsefi kökenleri, Filistinlilerin yerlerinden edilmesi, Filistin direnişi, Holokost ayrıcalığı ve İsrail soykırımı, medeniyet anlatılarıyla etnik temizlik, siyonist kültür ve soykırımın inkarı gibi konular konuşuldu.
Uzmanların ve soykırıma tanık olanların da sunum yaptığı oturumlarda, Penny Green, Ayhan Çitil, Ilan Pappe, Jeff Halper, Nadera Shalhoub-Kevorkian, Henrietta Zeffert, Andy Simons, Michelle Burgis-Kasthala, Abed Takriti, Akram Lilja, Omar Barghouti, Sami Al Arian, Raz Segal, Cemil Aydın, Maya Wind, Victoria Brittain, Lauren Booth, Lubna Masarwa, Kenize Mourad, Ezgi Başaran, Peter Oborne, Assal Rad, Wesam Ahmad, Ussama Makdisi, Saree Makdisi yer aldı.
– Saraybosna Bildirisi kamuoyuna sunulacak
Programlar kapsamında yarın "Srebrenitsa'dan Gazze'ye" özel paneli gerçekleştirilecek.
Sivil bir oluşum olan Gazze Mahkemesi toplantılarında yarın tüm katılımcıların katkısıyla hazırlanacak Saraybosna Bildirisi kamuoyuna sunulacak.
Mahkeme, 50 üye ülke gençlik kuruluşu ve 16 Müslüman azınlık temsilcisi uluslararası gençlik kuruluşu olmak üzere 66 gençlik kuruluşu üyeden oluşan İslam İşbirliği Teşkilatı Gençlik Forumunun (ICYF) desteğiyle düzenleniyor.
– Mahkeme üyeleri, nihai karar için İstanbul'da toplanacak
Gazze Mahkemesi girişimi, Kasım 2024'te İngiltere'nin başkenti Londra'da akademisyenler, entelektüeller, insan hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşan bir grup tarafından, "uluslararası toplumun, Gazze'de uluslararası hukuku uygulamada tamamen başarısız olması" gerekçesiyle düzenlenen toplantıda kuruldu.
Ekim ayında İstanbul'da yapılacak ve nihai kararın verileceği duruşmada, aralarında hukuk, kültür, siyaset ve sivil toplum alanlarında uzmanlaşmış isimlerin yer aldığı kurul, kurban ve tanık ifadelerini dinleyecek, nihai kararın taslağını açıklayacak. Ayrıca, Gazze Mahkemesinin sürecine dair son gelişmeler doğrultusunda özel bir yetki ve tavsiye içeren kararlar da açıklanacak.
– Gazze'de yaşananları ele alan Gazze Mahkemesinin oluşma süreci
Gazze Mahkemesi, temel olarak 7 Ekim'in ardından İsrail tarafından işlenen ciddi insan hakları ihlalleri ve soykırım dahil uluslararası suçlara ilişkin iddiaları araştırmak ve değerlendirmek amacıyla bir araya geldi.
İlgili insan hakları savunucuları, uluslararası hukuk uzmanları ve Gazze'deki insan hakları ihlalleriyle ilgilenen mahkeme, uluslararası ve bölgesel sivil toplum örgütleri tarafından organize edilen bir girişim olarak ön plana çıkıyor.
Bağımsız bir inisiyatif olarak kurulan mahkeme, Filistin halkına yönelik ağır insan hakları ihlallerini gündeme taşıyarak uluslararası toplumun dikkatini çekmeyi amaçlıyor.
Gazze'deki insani krizin boyutlarına odaklanılacak duruşmalar kapsamında, İsrail'in devam eden savaş suçlarına ilişkin hesap verebilirlik eksikliği giderilecek ve bu suçlardan etkilenen bireyler ve sivil toplum örgütlerinin tanıklıkları dinlenecek. İsrail, Gazze'de soykırım ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle mahkeme üyeleri tarafından gıyabında yargılanacak.
Mahkemenin, yargılamalarını tam bir şeffaflıkla yürütmesi, uluslararası güç çevrelerinden bağımsız ve kısıtlamalar olmaksızın çalışması ve görevini ulaşılabilir bir takvim içinde tamamlaması hedefleniyor.
Gazze Mahkemesi, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ve Uluslararası Adalet Divanı (UAD) gibi uluslararası yargı kurumlarının siyasi etkiler nedeniyle ele alamadığı veya davaların sonuçlanmasının oldukça uzun sürdüğü insan hakları ihlallerine ilişkin süreçlerin hızlandırılmasına katkı sunmayı amaçlıyor. Bu yönüyle UCM ve UAD'a alternatif değil, bu kuruluşları desteklemeyi amaçlayan mahkeme, hukuki açıdan güvenilir sonuçlar üretmeyi ve küresel farkındalık oluşturmayı hedefliyor.
