ASTANA (AA) – Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, eski Sovyet halklarının çoğu için Josef Stalin döneminde uygulanan baskı ve kıtlık politikalarının bir trajedi olduğunu ancak en çok acıyı Kazak halkının çektiğini bildirdi.
Tokayev, Kazakistan'da 31 Mayıs Siyasi Baskı, Sürgün ve Açlık Kurbanlarını Anma Günü dolayısıyla başkent Astana'dan yaklaşık 37 kilometre uzaklıkta yer alan Siyasi Baskı ve Totalitarizm Kurbanlarının Anıt Müzesi ALJİR'i ziyaret ederek anma törenine katıldı.
Burada anıta çelenk bıraktıktan sonra bir dakikalık saygı duruşunda bulunan Tokayev, ardından bir konuşma yaptı.
Tokayev, geçen yüzyılda Sovyetler Birliğinin bir parçası olan pek çok halk gibi Kazak halkının da zorlu sınavlardan geçtiğini hatırlatarak, "Zorunlu kolektifleştirme kampanyası sırasında insanlar hayvanlarını ve mallarını kaybetti, toplu halde açlıktan öldü ve çoğu yabancı topraklara sığınmak zorunda kaldı." dedi.
Eski Sovyetler Birliği lideri Stalin'in baskılarıyla Kazak toplumunun en eğitimli ve ilerici kesimi olan aydınlarının yok edildiğine dikkati çeken Tokayev, şunları aktardı:
"Binlerce kişi 'halk düşmanı' ilan edildi, vahşice işkencelere maruz kaldı ve yargılanmadan kurşuna dizildi. Kısa süre içinde milletimiz Alihan Bökeyhanov, Ahmet Baytursunov, Saken Seyfullin, İlyas Jansugirov gibi birçok önemli temsilcisini kaybetti."
Cumhurbaşkanı Tokayev, baskı ve kıtlığın eski Sovyet halklarının çoğu için uygulanan bir trajedi olduğunu ancak en çok acıyı Kazak halkının çektiğini dile getirdi.
Tokayev, Kazakistan sınırları içinde Stalin'in totaliter rejiminin "cezalandırma" kampları olan GULAG'ın 11 noktasının faaliyet gösterdiğini anlatarak, "ALJİR de bunlardan bir tanesidir. Burada haksız yere mahkum edilen yaklaşık 8 bin kadın tutsak tutuldu. Tutuklular arasında sadece Kazaklar değil aynı zamanda 60'tan fazla etnik grubun temsilcisi vardı." diye konuştu.
Kazakistan'da Sovyetler dönemindeki siyasi baskı kurbanlarını tam aklamak amacıyla 5 yıl önce devlet komisyonu kurulduğunu anımsatan Tokayev, bu kapsamda 300 binden fazla kişinin aklandığını ve 2,5 milyondan fazla dosyanın gizliliğinin kaldırıldığını bildirdi.
Tokayev, bunun yanı sıra komisyon tarafından siyasi baskı döneminde Alaş Orda (Kazak Milli Hareketi) üyelerine yönelik açılan davaların yer aldığı 12 ciltlik bir derlemenin de yayımlandığını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Arşivi'nde ise 20. yüzyıldaki siyasi baskılara ilişkin belgelerin incelenmesi amacıyla özel bir bölümün kurulduğunu belirten Tokayev, "Bu çalışmalar milletimizin geleceği açısından çok önemlidir." dedi.
Tokayev, Kazakistan'ın bağımsızlığına giden yolda halk olarak büyük zorlukların üstesinden geldiklerini dile getirerek, dolayısıyla "Her şeyden önce bağımsızlık" ilkesinin toplum bilincinde sarsılmaz bir yere sahip olması gerektiğini kaydetti.
