İSTANBUL (AA) – Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Toplum ve Medya Direktörlüğünce hazırlanan "Uluslararası Öğrencilerin Türkiye'ye Katkıları" başlıklı rapor açıklandı.
Raporun kamuoyuyla paylaşılması dolayısıyla düzenlenen toplantıda konuşan SETA Genel Koordinatörü Doç. Dr. Nebi Miş, uluslararası öğrencilerin bir ülke için yalnızca eğitim ziyaretçisi olmadığını, aynı zamanda stratejik sermaye, kültürel ve diplomatik alanda küresel bir ilişki aktörü olarak değerlendirildiğini söyledi.
Miş, Türkiye'nin bu alanda son yıllarda büyük ilerleme kaydettiğini belirterek, "Türkiye, uluslararası öğrenci sayısı bakımından son 10 yılda ciddi bir ivme kazanmıştır. 2013'te sayı 50 binin altındayken, 2024 itibarıyla Türkiye'de 350 binin üzerinde uluslararası öğrenci eğitim görmektedir. Bu sayı bize Türkiye'nin ülke olarak bir çekim merkezi haline geldiğini gösteriyor." dedi.
Uluslararası öğrencilerin Türkiye'ye çok boyutlu katkılar sunduğunu anlatan Miş, "Birçok ülkede Türkiye'de eğitim görmüş öğrenciler, o devletlerin üst politikalarında görev almaya başladılar." diye konuştu.
Miş, uluslararası öğrencilerin, geldikleri ülkelerle Türkiye arasında ekonomik, diplomatik ve kültürel köprüler kurduğunu, kampüs yaşamından şehir ekonomisine, akademik ortamdan sivil topluma kadar birçok alanda katkı verdiğini kaydetti.
– "Türkiye için büyük bir ekonomik ve diplomatik değer"
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı Abdullah Eren de dünyada uluslararası öğrenci sayısının 8 milyona yaklaştığını, Türkiye'deki sayının ise 350 bin 400 olduğunu belirterek, "Artık odaklanmamız gereken şey, sayının yanı sıra öğrenci kalitesinde de belli bir oranı yakalamak olmalı." dedi.
Eren, öğrencilerin ikamet ve vize işlemlerinin kolaylaştırılmasının önemine işaret ederek, Amerika'daki üniversitelerde olduğu gibi söz konusu işlemleri direkt üniversitelerin halledebileceği bir sistemi Türkiye'de uygulamaya koymaya çalıştıklarını anlattı.
''Türkiye Mezunları'' projesinin 2017'de başlatıldığını söyleyen Eren, 180 bin mezunun bilgisinin bulunduğu portal aracılığıyla Türkiye'deki kamu kurumlarının bu verileri güvenli şekilde kullanabildiğini aktardı.
Eren, bazı ülkelerden gelen öğrencilerle ilgili özel stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurgulayarak, Balkanlar'dan gelen öğrenci sayısında yaşanan düşüşe dikkati çekti.
Abdullah Eren, "Balkanlar çok ciddi şekilde Avrupa'ya göç veriyor. Üniversiteye gitme oranları düşüyor çünkü işçi ihtiyacından dolayı kolayca iş bulabiliyorlar." dedi.
YÖK ile kısa süreli öğrenci değişim programları üzerinde çalıştıklarını kaydeden Eren, "Uluslararası öğrenci hareketinde iyi bir noktadayız. Çok muazzam bir kapasite gelişti son 15 senedir. Türkiye'de, Uluslararası Öğrenci Ajansı Başkanlığı önümüzdeki dönemlerde genel olarak düşünülmesi gereken bir yapı." dedi.
– Uluslararası öğrencilerin dağılımı
SETA Toplum ve Medya Direktörü Prof. Dr. Faruk Taşcı, toplantıda raporu açıkladı.
Dünyada uluslararası öğrenci sayısının 6 milyon 859 bin 426 olduğu belirtilen rapora göre, en çok uluslararası öğrenci gönderen ülkeler arasında Çin 1 milyon 52 bin 283 öğrenciyle birinci, Hindistan 621 bin 623 öğrenciyle ikinci, Özbekistan 150 bin 488 öğrenciyle üçüncü sırada bulunuyor. Türkiye ise 60 bin 322 öğrenciyle 25. sırada yer alıyor.
2024 verilerine göre, uluslararası öğrencilere ev sahipliği yapan ilk 10 ülke arasında ABD, 1 milyon 57 bin öğrenciyle birinci sırada bulunuyor. Bu ülkeyi sırasıyla Birleşik Krallık, Kanada, Fransa, Avustralya, Almanya, Türkiye, Rusya, Çin ve Japonya takip ediyor.
Türkiye'nin uluslararası öğrencilere ev sahipliğinde 7. sıradaki konumunda, coğrafi ve kültürel yakınlıkla birlikte ''mağdur coğrafya'' faktörünün de etkili olduğu vurgulanıyor.
Türkiye'deki tüm öğrenciler arasında uluslararası öğrenci oranının yüzde 5 olduğu aktarılan raporda, Kanada'nın yüzde 39 ile dünyada ilk sırada yer aldığı kaydediliyor.
Raporda, Türkiye'deki uluslararası öğrenci sayısı 1994-1995 eğitim öğretim döneminde 4 bin 870 iken, 2024 itibarıyla bu sayının 336 bin 366'ya yükseldiği belirtiliyor.
– Devlet ve vakıf üniversitelerindeki uluslararası öğrenci dağılımı
Rapora göre, uluslararası öğrencilerin yüzde 67,23'ü devlet üniversitelerinde, yüzde 31,93'ü vakıf üniversitelerinde, yüzde 0,84'ü ise vakıf meslek yüksekokullarında eğitim görüyor.
Türkiye'deki 336 bin 366 uluslararası öğrenciden 142 bin 290'ının kadın, 194 bin 76'sının ise erkek olduğu aktarılan raporda, Türkiye'de en fazla uluslararası öğrenciye sahip ülkeler arasında Suriye'nin 60 bin 750 öğrenciyle birinci, Azerbaycan'ın 40 bin 354 öğrenciyle ikinci ve Türkmenistan'ın 29 bin 126 öğrenciyle üçüncü sırada yer aldığı aktarılıyor.
Raporda, mağdur coğrafyalardan gelen (Suriye, Irak, Mısır, Yemen, Filistin, Libya ve Myanmar) öğrenci sayısının ise 102 bin 89 olduğu belirtiliyor.
Türk Cumhuriyetlerinden 40 bin 354 öğrenciyle Azerbaycan, Körfez ülkelerinden 28 bin 924 öğrenciyle İran, AB ülkelerinden ise 5 bin 645 öğrenciyle Bulgaristan birinci sırada yer alıyor.
Afrika kıtasında 10 bin 695 öğrenciyle Mısır, Asya-Pasifik ülkelerinden 5 bin 227 öğrenciyle Endonezya, Amerika kıtasından ise 1327 öğrenciyle ABD ilk sırada bulunuyor.
Rapora göre, Türkiye'de en fazla uluslararası öğrenci barındıran bölge Marmara Bölgesi. Bu bölge, 155 bin 115 öğrenciyle toplam öğrenci sayısının yüzde 46,11'ine ev sahipliği yapıyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ise 14 bin 468 ile en az uluslararası öğrenciyi barındırıyor.
Uluslararası öğrenci sayısının en yüksek olduğu 10 üniversite; Anadolu Üniversitesi, Karabük Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, Altınbaş Üniversitesi, İstanbul Nişantaşı Üniversitesi ve İstanbul Gelişim Üniversitesi olarak sıralanıyor.
Uluslararası öğrencilerin İstanbul'daki üniversitelere göre dağılımında, devlet üniversiteleri arasında 10 bin 180 öğrenciyle İstanbul Üniversitesi, vakıf üniversiteleri arasında ise 9 bin 976 öğrenciyle İstanbul Medipol Üniversitesi ilk sırada yer alıyor.
