ANKARA (AA) – ORHAN ONUR GEMİCİ – İş insanı ve koleksiyoner Engin Turhan, daktilo, telgraf, telefon ve hesap makinesinin ilk örnekleri ile Çankaya Köşkü'nde kullanıldığı tahmin edilen ve üzerinde Atatürk'ün fotoğrafının kabartması bulunan telefonun da yer aldığı koleksiyonuna gözü gibi bakıyor.
Yurt içi ve dışında nakliye hizmeti veren bir şirketin sahibi Turhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 90 yıldır ticaretle uğraşan ailesinin üçüncü nesil bir üyesi olduğunu söyledi.
Ticari hayatta kullanılan ofis ekipmanlarına dair merakının, küçük yaşlarda başladığını ifade eden Turhan, koleksiyondaki mevcut malzemeleri son 20 yılda kardeşiyle birlikte topladığını dile getirdi.
Turhan, başlarda rastgele, daha sonra edindiği bilgiler doğrultusunda daha sistemli olarak toplamaya başladığı mekanik malzemelerle koleksiyonu oluşturduğunu anlattı.
– Koleksiyonunda "mouse" özellikli daktilo da yer alıyor
Koleksiyona yurt içi ve dışından buldukça yeni parçalar eklemeye devam ettiğini aktaran Turhan, antikalar arasında ilk nesil telefon ve daktiloların yer aldığını, bunların bazılarının bugün bilgisayarlarda kullanılan mouse (fare) özelliğine de sahip olduğunu ifade etti.
Turhan, bu işin sonunun olmadığını, üretilen daktilo ve hesap makinesinin hepsini bir araya getirmenin çok zor olduğunu belirterek, "Hesap makinesi ve daktilo olarak hesap edersek, burada sergilediklerimiz ve sergilemediklerimiz yaklaşık 170-180 civarı ekipmana sahibiz." dedi.
Antika eşyalardan birkaçı dışındakileri yurt içi veya dışında müzayedelerden ve esnaftan satın aldığını kaydeden Turhan, koleksiyonun mali değerinin göreceli olduğun söyleyerek, şöyle dedi:
"Mesela, şu daktilo kimine göre 1500 lira, kimine göre 4 bin lira. Ama bazıları dünya çapındaki koleksiyonlarda aranan daktilo veya hesap makineleri olduğu için onlarla ilgili herhangi bir şey söyleyebilme imkanı yok. Son derece az bulunan malzemeler olduklarından fiyatını ancak satıcı koyabiliyor ve ona göre piyasası oluşuyor. 'Dünyada kabul görmüş bir rakam var' dersek yanılırız."
Ekonomik koşullar nedeniyle bir süredir alışveriş yapamadığını bildiren Turhan, koleksiyonuna en son dahil ettiği parça için 8-9 bin lira ödediğini söyledi.
– En gözde parça, Atatürk'ün fotoğrafının kabartması bulunan telefon
Turhan, bir müzayedede satın alarak koleksiyonuna kattığı, Çankaya Köşkü'nde kullanıldığı tahmin edilen ve üzerinde Mustafa Kemal Atatürk'ün fotoğrafının kabartması bulunan telefonun, kendisi için manevi değerinin yüksek olduğunu ifade etti.
1890'larda üretilen ve türünün ilk örneklerinden olan daktiloların da koleksiyonunda olduğuna işaret eden Turhan, antika daktilolarla ilgili bilgi edindiği, İngilizce yazılmış kaynak kitapta yer alan daktilolardan bazılarına da sahip olduğunu söyledi.
Turhan, Almanya'da üretilen, hem telefon hem de telgraf özelliği bulunan koleksiyonundaki bir cihazın, Çanakkale Savaşı'nda kullanılan cihazlarla aynı olduğunun tahmin edildiğini bildirdi.
