İSTANBUL (AA) – Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünce, "Denetimli Serbestlik 20. Yılı Bölge Toplantıları" kapsamında "Suç, Ceza ve Rehabilitasyon Sempozyumu" İstanbul Medipol Üniversitesi Kavacık Kampüsü'nde başladı.
Sempozyumun açılışında konuşan Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can, infaz hukukunun en önemli müesseselerinden birinin denetimli serbestlik müessesesi olduğunu söyledi.
Can, "Bizim değer yargımızda insan, eşref-i mahlukat olarak tanımlanmış, yaratılmışların en şereflisi. Diğer taraftan Mevlana Celaleddin Rumi 'Ne olursan ol, yine gel' demiş. Şeyh Edebali 'İnsanı yaşat ki devlet yaşasın' demiş. Suçun, cezanın ve infazın konusu insandır. Dolayısıyla insanı topluma kazandırmak bütün medeniyetlerin ortak gailesi olmuştur. Bizim coğrafyamızda da bu değerin altyapısı zaten vardır." dedi.
Denetimli serbestlik ile hükümlünün serbest bırakıldığını ancak bir denetim ve izleme süreci geçirdiğini dile getiren Can, "Denetimli serbestlik süresi içerisinde münferiden işlenen bir hadiseye kurumu heba etmememiz, inadına üzerine gitmemiz lazım. Çünkü bireyin ıslahı aynı zamanda toplumun ıslahıdır. Bireyi biz ıslah ederek topluma kazandıracağız ki, toplum da huzurlu ve sağlıklı bir ortamda yaşayabilecek." ifadelerini kullandı.
Denetimli serbestlik müessesesinin kurulmasının üzerinden 20 yıl geçtiğini belirten Can, bu süre zarfında güzel mesafeler kat ettiklerini, eksikliklerin giderilmesi için de bu çalışmaları yaptıklarını vurguladı.
Daha önce Elazığ'da ve İzmir'de bu toplantıları gerçekleştirdiklerini hatırlatan Can, 2 gün sürecek sempozyumda denetimli serbestlik konusunu tüm yönleriyle tartışacaklarını ve buradan çıkan raporları Bakanlık olarak ciddiye alacaklarını sözlerine ekledi.
– "20 yılda 8 milyon 300 bin karar infaz edilmiştir"
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, denetimli serbestlik sisteminin, ceza infaz sistemlerinde hapsetmeden daha sonra ortaya konmuş, iyileştirmeyi, rehabilitasyonu, kişiyi sosyal hayata kazandırmayı amaçlayan modern bir yöntem olarak Batı'da 100 yılı aşkın bir süredir uygulandığına dikkati çekti.
Yıldırım, denetimli serbestliğin diğer infaz modelleriyle karşılaştırdıklarında, suç işleyen kişilere çok daha etkili müdahale edilebilmesi, rehabilitasyonlarının daha güçlü yapılabilmesi ve tecrit edilmeden, toplum içerisinde psikososyal müdahalelerle ve sosyal çalışmalarla toplumsal yaşama daha rahat entegre olabilmelerini sağlayıcı müdahalelerle çok daha anlamlı olduğunu ifade etti.
Halihazırda 149 denetimli serbestlik müdürlüğünde 6 bin personelin, yaklaşık 450 bin yükümlüye denetimli serbestlik tedbirleri uyguladığını kaydeden Yıldırım, şöyle devam etti:
"Denetimli serbestliğin ülkemizde yürürlüğe girdiği 20 yıllık dönem zarfında 8 milyon 300 bin karar infaz edilmiştir. 3 milyon 593 bin iyileştirme faaliyeti gerçekleştirmiştir. Bunun 1 milyon 465 bini bağımlılara yönelik gerçekleştirilmiştir. Çağımızın vebası olan madde bağımlılığıyla ülkemizde en güçlü şekilde mücadele eden mekanizmaların belki de başında gelen kurumlarından bir tanesi de denetimli serbestliktir. 62 bin yükümlüye ayni ve maddi yardım sağlanmıştır. Bu ayni ve maddi yardımları da son derece önemsediğimizi ifade etmek istiyorum. Çünkü, suç tekrarının en önemli sebeplerinden birisi biliyoruz ki ekonomik koşullardır, sosyal ortamlardır. 71 bin yükümlüye 2013'ten bu yana sürdürdüğümüz elektronik izleme takibi uygulanmıştır. Denetimli serbestlik bu yönüyle teknolojiyi de kullanan, teknolojiyi de önceleyen ve kendini sürekli yenileme çabası içerisinde olan dinamik bir yapıyı da ifade etmektedir."
Yıldırım, multidisipliner bir alanda bu kadar büyük bir sistemi sadece Adalet Bakanlığının, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün yönetmesinin doğru olmayacağını, bu alanın birçok kurumun, kuruluşun ve dinamiğin katkı vermesi gereken ve birlikte hareket etme kültürünün ortaya konulması gereken bir alan olduğunu dile getirdi.
Denetimli serbestlik sisteminin gelişiminde akademisyenlerle iş birliğini ve işin pratiğinin yürütülmesi sırasında ortaya konan bilimsel temelleri önemsediklerini vurgulayan Yıldırım, Batı'daki denetimli serbestlik sistemlerinde gönüllülük esasının da çok etkili olduğunu ancak Türkiye'de STK'lerin ve gönüllülerin eksik olduğunu ve gönüllülük esasına göre verilmesi gereken bu hizmetin fazlasıyla kamu uhdesinde kaldığını belirtti.
– "Bireyin yeniden hayatla bağ kurmasına imkan tanıyan bir yaklaşım"
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcısı Zafer Koç da sempozyumun yalnızca bir bilgi paylaşımı zemini değil, aynı zamanda bir birikimin, toplumsal dönüşüm sürecinin ve adaletin insani boyutuna duyulan inancın yansıması olduğunu söyledi.
Denetimli serbestlik sisteminin 20. yılını idrak ederken, geçmişin emeklerini takdir ettiklerini ve geleceğe dair ortak bir vizyon geliştirmenin heyecanını taşıdıklarını belirten Koç, "Denetimli serbestlik, bir cezalandırma yöntemi olmanın ötesinde, bireyin yeniden hayatla bağ kurmasına imkan tanıyan, ona sorumluluk vererek topluma dönüşünü kolaylaştıran onarıcı bir yaklaşımdır." dedi.
Koç, denetimli serbestlik sisteminin sadece Türkiye'nin değil, dünyanın farklı ülkelerinde de karşılık bulan evrensel bir yaklaşım olduğunu, suçun bireysel, çözümün ise toplumsal olduğuna inanan bir infaz anlayışıyla mağdurun korunmasından failin rehabilitasyonuna kadar çok boyutlu bir perspektif sunduğunu kaydetti.
– Toplantıdan notlar
Denetimli Serbestlik Daire Başkanı Dr. Hüseyin Şık'ın "Denetimli Serbestlik Sisteminin Genel Yapısı, İşleyişi ve 20. Yıl Hedefleri" başlıklı sunumuyla başlayan sempozyumda bugün, "Denetimli Serbestlik, Medya ve Toplum: Yansımalar, Eleştiriler ve Beklentiler", "Rehabilitasyon Ekseninde Denetimli Serbestlik", "Toplumun Gözünde Adalet: Denetimli Serbestlikte Ceza Algısı ve Cezasızlık Tartışmaları" ve "Madde Kullanımı ve Denetimli Serbestlik: Hukuki Yaklaşımlar ve Avrupa Standartları" başlıklı paneller gerçekleştirilecek.
Yarın ise "Yükümlü Perspektifinden Denetimli Serbestlik", "Denetimli Serbestlik Sisteminde Sorumluluklar ve Kamu Yararı" ve "Denetimli Serbestlik Perspektifinden Aile, Kadın ve Çocuk" başlıklı panellerin ardından sempozyum sona erecek.
