STRAZBURG (AA) – Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, hakkında verilen gensoru önergesine Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulunda verdiği yanıtta, girişimin aşırılıkçı hareketlerin AB'yi istikrarsızlaştırma çabası olduğunu söyledi.
Von der Leyen, AP Genel Kurulunda hakkında verilen gensorunun görüşüldüğü oturumda söz aldı.
Önergeyi sunan Gheorghe Piperea'yı hedef alan von der Leyen, Rumen milletvekilini AB kurumlarını asılsız suçlamalarla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçladı.
Von der Leyen, Piperea'nın iddialarının "aşırılık yanlılarının en eski oyun kitabından alındığını, toplumu kutuplaştırdığını, demokrasiye olan güveni aşındırdığını" savundu.
Kovid-19 salgını için aşı temini görüşmeleri sırasında Pfizer Üst Yöneticisi (CEO) Albert Bourla ile arasındaki telefon mesajlaşmalarıyla ilgili önergede yer alan iddiaları "çürütülmüş komplo teorileri" olarak niteleyen von der Leyen, aşı anlaşmalarının Komisyon ve üye ülkeler tarafından birlikte yürütüldüğünü, tüm ülkelerin sözleşmeler, fiyatlar ve miktarlar hakkında bilgisi olduğunu, bunun tersine yönelik iddiaların ise "yalan" olduğunu söyledi.
Von der Leyen hakkındaki gensoru önergesine imza atan milletvekilleriyle ilgili "Bunlar, aşı karşıtlarından Putin savunucularına kadar komplolarla beslenen hareketlerdir. Ne demek istediğimi anlamak için bu önergenin imzacılarından birkaçına bakmanız yeterli." ifadelerini kullandı.
AB Komisyonu Başkanı, "Kurumlarımız arasında, bu Meclis'teki Avrupa yanlısı, demokrasi yanlısı güçler arasına nifak sokmak için yapılan bir başka kaba girişim. Buna asla izin veremeyiz ve asla vermeyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
– Konuşması boyunca tepki aldı
Önergeye destek veren milletvekilleri, konuşması sırasında sık sık von der Leyen'i yuhaladı.
Sandalyelerinden yüksek sesle "Gerçekleri açıkla", "AB hukukunu ihlal ettin" , "Aşırılık yanlısı sensin" ifadelerini kullanan milletvekilleri, von der Leyen konuşurken kahkaha attı.
– "Yolsuzluk korkuları yaratıyor"
Piperea da "Gensoru önergesi, demokrasiyi sağlamlaştırmayı amaçlayan anayasal bir araçtır. Bir sorun değildir. Bir çözümün başlangıcıdır. Bugünkü önerge, ciddi gerçeklerden, ihlal edilen ilkelerden, şeffaflık eksikliğinden, adalete saygı eksikliğinden bahsediyor." ifadelerini kullandı.
Komisyonun üye ülkelerin yetkilerini elinden aldığını, önemli kararlarında AP'yi görmezden geldiğini ileri süren Piperea, "Kararların AB Komisyonu Başkanının elinde demokratik olmayan bir şekilde toplanması, denge ve denetim ilkelerine aykırıdır." dedi.
"Karar alma süreci belirsiz ve takdir yetkisine dayalı hale geldi ve kötüye kullanım ve yolsuzluk korkuları yaratıyor." diye konuşan Piperea, şunları kaydetti:
"Bugünkü önerge, Avrupa halkını bir düşünme sürecine davet ediyor. 45 yıllık totalitarizm deneyimi olan bir ülkeden geliyorum. Sizi temin ederim ki Doğu Avrupa'dan tek bir vatandaş bile o zamanları tekrar yaşamak istemez. Biz hem Sovyet hem Rus hem de Çin modelini reddediyoruz."
– Gensorunun gerekçeleri
Piperea, AA muhabirine daha önce yaptığı açıklamada, önergeyi sunma gerekçesi olarak von der Leyen'in Kovid-19 salgını için aşı temini görüşmeleri sırasında Pfizer Üst Yöneticisi (CEO) Albert Bourla ile arasındaki telefon mesajlaşmalarının içeriğini açıklamayarak şeffaflık ve iyi yönetim ilkesini ihlal etmesini göstermişti.
Von der Leyen hakkında yolsuzluk şüphesi de bulunduğunu belirten Piperea, kamu harcamalarında usulsüzlük olduğu iddiasında bulunmuştu.
Piperea, AB'nin, Birliğin savunmasını güçlendirmek için von der Leyen'in duyurduğu 2030 hedefleri kapsamında 150 milyar avroluk finansmanı içeren SAFE regülasyonunu AP'nin süreç dışı bırakılmasıyla kabul ettiğini, bunun demokratik ilkelere aykırı olduğunu kaydetmişti.
– Sonuç beklenmiyor
Aleyhte bir karar çıkması için 720 milletvekilinin üçte ikisine karşılık gelen 480'inin önergeyi desteklemesi gerekiyor.
AP'nin Rumen milletvekili Gheorghe Piperea tarafından verilen önergeyi halihazırda 79 vekilin desteklediği biliniyor.
Destek verenlerin çoğunlukla Piperea'nın mensup olduğu siyasi grup Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformistlerin (ECR) üyesi olduğu, diğerlerinin de aşırı sağcı Egemen Ulusların Avrupası (ESN) ve Avrupa'nın Vatanseverleri grubu üyeleri ile bağımsızlardan oluştuğu öğrenildi.
Haziran 2024'teki seçimlerin ardından 2. kez AB'nin yürütme organına liderlik etme hakkı kazanan von der Leyen'e karşı güvensizlik önergesi oylaması 10 Temmuz'da yapılacak.
– Daha önce 9 kez yapıldı, sadece bir Başkan istifa etti
AP üyeleri tarafından AB Komisyonu Başkanını devirmek için daha önce 9 girişimde bulunuldu ancak bunlardan hiçbiri başarılı olamadı.
En son girişim Kasım 2014'te eski Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker liderliğindeki Komisyon'a karşı gerçekleşti. Ülkenin vergi rejimini ifşa eden "Lüksemburg Sızıntıları" adı verilen mali skandalının ardından verilen güvensizlik önergesine dair yapılan oylamada 670 milletvekilinden sadece 101'i lehte oy kullandı ve gerekli eşiğe ulaşılamadı.
Mart 1999'da yine bir diğer eski Lüksemburg Başbakanı Jacques Santer liderliğindeki Komisyon ise AP'deki oylamayı beklemeden kendi inisiyatifiyle istifa ederek resmi oylamayı engelledi.
