KUDÜS (AA) – İsrail Yüksek Mahkemesi, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun koalisyonundaki İçişleri Bakanı Şas Partisi lideri Arya Deri'nin vergi suçlarından hüküm giymesi nedeniyle kabinede yer alamayacağını açıkladı.
İsrail Yüksek Mahkemesi, vergi suçlarından geçen yıl hüküm giyen ve savcılıkla yaptığı anlaşma sonucu şartlı tahliyeyle serbest bırakılan Deri'nin, bakan olamayacağını duyurdu.
Kararın ardından 100'den fazla Şas Partili, Deri'nin Batı Kudüs'teki evinin önünde toplandı. Göstericiler, Yüksek Mahkeme kararı ve İsrail'deki sol partiler aleyhine slogan attı. Şas Partisi'nden milletvekilleri de Deri'yi evinde ziyaret etti.
Deri'yi ziyaret eden Binyamin Netanyahu, basına yaptığı açıklamada, "Kardeşim sıkıntıya düştüğünde ben yanındayımdır." dedi.
Muhalefetteki Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Deri görevden alınmazsa, hükümet kanunları çiğnemiş olacak. Yasalara aykırı hareket eden bir hükümet gayrimeşru bir hükümettir, vatandaşlarından kanunlara uymasını isteyemez." ifadelerini kullandı.
İsrail'deki koalisyon hükümetinden yapılan ortak açıklamada, Deri hakkındaki Yüksek Mahkeme kararının "şok, acı ve derin üzüntüyle" karşılandığı belirtilerek "karar, Deri ve Netanyahu koalisyonuna oy veren milyonlarca insana haksızlık" şeklinde nitelendirildi.
Şas Partisi'nden yapılan açıklamada da Yüksek Mahkemenin "partinin aldığı 400 bin oyu hiçe saydığı" ifade edilerek, mahkemenin Deri hakkındaki hükmüyle "seçimleri de hiçe saydığı" aktarıldı.
Netanyahu, geçen ay sonunda kabinesini açıklamadan önce Mecliste kabul edilen bir dizi yasayla, kurduğu koalisyon için düzenlemeler yapmıştı.
Bu kapsamda, Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Deri'nin hüküm giydiği halde bakan olabilmesini sağlayan, İsrail basınının "Deri yasası" diye isimlendirdiği yasa Meclisten geçmişti.
– Netanyahu hükümetinin "yargı reformu"
Mahkemenin kararı, Binyamin Netanyahu başkanlığındaki hükümetin, yargının yetkilerini kısıtlamaya hazırlandığı dönemde geldi.
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir yasa planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclise devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.
İsrail'de bir Anayasa bulunmuyor ve İsrail Yüksek Mahkemesi en yüksek yargı merci olarak görev yapıyor.
İsrail Yüksek Mahkemesi, Anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırı olduğu gerekçesiyle Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin elinden alınacağını belirtmişti.
Yeni yargı planına göre koalisyon hükümeti, yargı mensuplarını atama komitesinde şu an 9 olan üye sayısını 11'e çıkaracak ve bu üyelerin 7'sini kendi seçecek. Bu üye çoğunluğu, hükümetin, yargıçların atanmasında tek söz sahibi olacağı anlamına geliyor.
İsrail'in başkenti Tel Aviv'de hafta sonu yaklaşık 80 bin kişi söz konusu yargı reformunu protesto etmişti.
– İsrail'de "ülke tarihinin en sağcı" hükümeti görevde
İsrail'de yeni Başbakan Binyamin Netanyahu'nun aşırı dindar Yahudi ve aşırı sağcı partilerle kurduğu yeni hükümet 29 Aralık 2022'de Meclisten güvenoyu alarak göreve başlamıştı.
Filistinlilere yönelik ayrımcı ve ırkçı politikalarıyla bilinen ortaklara sahip yeni koalisyon hükümeti, İsrail siyasi tarihinin "en aşırı sağcı" hükümeti olarak değerlendiriliyor.
Netanyahu öncülüğündeki aşırı sağcı hükümet, Filistin geneli ile İsrail’deki toplumsal muhalefetin yanı sıra başta ABD olmak üzere İsrail’in Batılı müttefikleri tarafından da endişe ile karşılanıyor.
