İSTANBUL (AA) – Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Müşterek Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin aşılmasına, özellikle uzmanlar tarafından belirtildiği üzere fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz." dedi.
Bakan Akar, tahıl koridoru anlaşması kapsamında Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin açılış törenine katıldı.
Merkez önünde tören mangasını selamlayan Akar, daha sonra merkezi ziyaret etti. Burada görev alan Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) temsilcileri ile sohbet ederek bilgi alan Akar, tören öncesi Rusya ve Ukrayna temsilcilerinin çalışma odalarına ziyarette bulundu.
Bakan Akar, burada yaptığı konuşmada, İstanbul'un kıtaların buluşma noktası olduğunu, merkezin tüm dünya için özel bir anlam taşıdığını ve tamamen insani amaçlar doğrultusunda çalışacağını, bu merkezde katılımcılarla bir arada olmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyledi.
Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışmanın, enerji ve gıda krizini arttırdığına değinen Akar, "Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık üçte biri Rusya ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna'dan çıkarılamayan tahıl sorununun devam etmesi, başta Orta Doğu ve Afrika olmak üzere küresel anlamda hem açlık hem de düzensiz göç nedeniyle ciddi bir güvenlik riski oluşturmaktadır. Dolayısıyla Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde ve belki de daha önemlisi kısa zamanda ihtiyaç sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur." diye konuştu.
Bakan Akar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşerek bu sorunun çözümü için inisiyatif aldığını vurguladı.
Sorunun çözümü noktasında bakanlar seviyesinde de birçok görüşme yapıldığını, bu görüşmelerde kırmızı hat teşkili kararlaştırıldığını dile getiren Akar, şöyle devam etti:
"Bu kararlar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş, görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla yoğun temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz'da İstanbul Kalender Kasrı'nda ilk kez dörtlü toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır. Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar bazı ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara rağmen Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Putin, Sayın Zelenskiy ve Sayın Guterres'in gösterdikleri irade neticesinde 22 Temmuz'da imzalanan antlaşma ile metinle sonuçlanmıştır. Müşterek Koordinasyon Merkezi, içinde bulunduğumuz Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına başlamıştır."
– "Şu aşamada mayın temizleme konusunda herhangi bir ihtiyaç bulunmamaktadır"
Merkezde yapılacak çalışmalara ilişkin bilgiler veren Bakan Akar, şunları söyledi:
"Merkezin vazifesi, Ukrayna'dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yujniy limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM'den 5'er temsilciden oluşmaktadır. Sahada bu merkezle ilişkili herhangi bir askeri unsur mevcut değildir. Bu merkez, girişime dahil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, uydu, internet ve diğer muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye'deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacak ve ona göre icraatta bulunulacaktır. Ancak şu aşamada bu konuda, mayın temizleme konusunda herhangi bir ihtiyaç bulunmamaktadır. Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecek, yenilenecektir. Bu merkez ayrıca Karadeniz'deki tüm ticari gemilerin hareketlerini milli altyapımız, Türkiye'nin sahip olduğu milli altyapı ve diğer imkanlarla izleyebilecek, diğer kurum ve kuruluşlarla birebir görüşme yapılabilecektir."
Halihazırda Ukrayna limanlarından çıkacak ilk tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edildiğini vurgulayan Akar, "Müşterek Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin aşılmasına, özellikle uzmanlar tarafından belirtildiği üzere fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Bu merkezde çalışan personel, burada bulunan arkadaşlarımız, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalar ile merkezin insani ihtiyaç ve barışa azami katkı sağlaması, temennimiz bu. Dolayısıyla merkezde görev alan personelin, sizlerin sorumlulukları gerçekten büyük. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM'nin değerli temsilcileri, tarihi, insani ve önemli bir misyon üstlenmiş bulunuyorsunuz." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, "Mutabakata taraflarca uyulması en büyük arzumuzdur." ifadesini hatırlatan Bakan Akar, "Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Nitekim, tüm tarafların burada görev alacak temsilcilerini anlaşmanın imzalanmasının hemen ertesi günü, ivedilikle İstanbul'a göndermeleri önemli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz." değerlendirmesini yaptı.
– "Merkezde yapılacak çalışmalar enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir"
Her fırsatta barıştan, huzurdan ve diyalogdan yana olduklarını ifade ettiklerine dikkati çeken Akar, şunları kaydetti:
"Sayın Cumhurbaşkanımız, gerginliğin başından itibaren çatışmanın önlenmesi, savaş çıktıktan sonra da ateşkesin bir an önce sağlanması ve diplomatik çözüm için büyük bir çaba göstermiş, gayretlerini sürdürmüştür. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm Bakanlık ve kurumlarımız dengeli, itidalli ve kolaylaştırıcı yönde çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür, sürdürmektedir. Bir an önce ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz. Bu süreçte Türkiye olarak NATO'daki sorumluluklarımızı da yerine getirdik, yerine getirmeyi sürdüreceğiz. Türkiye'nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve önemi bu şekilde bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bildiğiniz gibi bizim başlangıçtan itibaren hem Rusya Federasyonu hem de Ukrayna'da temaslarımız devam etmektedir. Gıda krizinin önlenmesine ve uzmanlara göre gıda fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu merkezde yapılacak çalışmalar, benzer şekilde enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir diye düşünüyoruz. Bu merkez, ayrıca gıda krizinin önlenmesi ve Afrika'dan Avrupa ve Türkiye'ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle sürece destek sağlayan Rusya Federasyonu Savunma Bakanı Sayın Şoygu'ya, Ukrayna Savunma Bakanı Sayın Reznikov'a, Ukrayna Altyapı Bakanı Sayın Kubrakov'a, katkı sağlayan tüm personele, BM görevlilerine ve ilgili bakanlıklarımıza, kurumlarımıza ve personeline teşekkür ediyorum, huzurlarınızda. Değerli katılımcılar, bu çalışmalar sırasında direktif ve kararlı duruşuyla çalışmalarımızın başarılı bir şekilde sonuçlanmasını sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımıza da buradan saygı ve şükranlarımızı sunuyoruz."
Bakan Akar, merkezdeki personellere çalışmalarında başarı dileyerek, Rusça, İngilizce, Ukraynaca ve Türkçe teşekkür etti.
